Ενώ καμιά αντίρρηση δεν προβάλλεται στην εφαρμογή της έννοιας της αγάπης για διάφορα αντικείμενα, είναι πολύ πλατιά διαδεδομένη η πεποίθηση ότι ενώ το ν’ αγαπάμε τους άλλους είναι μια αρετή, το ν’ αγαπά κανείς τον εαυτό του είναι αμαρτία. Οπότε αν η αγάπη στον εαυτό μας είναι αμαρτία, η έλλειψη της θα είναι κατά συνέπεια αρετή. Όπως επίσης και το ότι στο βαθμό που αγαπώ τον εαυτό μου, δεν αγαπώ τους άλλους και το ότι η αγάπη στον εαυτό μας είναι το ίδιο με τον εγωισμό.
Γεννιούνται όμως τα εξής ερωτήματα :
Είναι η αγάπη για τον εαυτό μας ταυτόσημη με τον εγωισμό ή τα δύο αυτά είναι αντίθετα;
Είναι ο εγωισμός του σύγχρονου ανθρώπου πραγματικά ένα ενδιαφέρον για τον εαυτό του σαν προσωπικότητα με όλες τις πνευματικές, ψυχικές και αισθητικές δυνατότητές του;
Είναι ο εγωισμός του ταυτόσημος με την αγάπη στον εαυτό του ή μήπως προκαλείται ακριβώς από την έλλειψη αγάπης για τον εαυτό του;
Κατ’ αρχήν πρέπει να υπογραμμιστεί η λογική πλάνη που υπάρχει στην αντίληψη πως η αγάπη για τους άλλους και η αγάπη για τον εαυτό μας αποκλείουν η μια την άλλη.
Δεν υπάρχει ορισμός για τον άνθρωπο όπου να μη συμπεριλαμβάνομαι κι εγώ ο ίδιος .
Η ιδέα που εκφράζεται στο βιβλικό «Αγάπα τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου» σημαίνει ότι ο σεβασμός προς τη δική μου ακεραιότητα και μοναδικότητα, η αγάπη και η κατανόηση για τον εαυτό μου δε μπορούν να χωριστούν από το σεβασμό, την αγάπη και την κατανόηση για ένα άλλο άτομο. Η αγάπη για τον εαυτό μου είναι αξεχώριστα συνυφασμένη με την αγάπη για οποιαδήποτε άλλη ύπαρξη.
Όχι μόνο οι άλλοι αλλά κι εμείς οι ίδιοι είμαστε τα «αντικείμενα» των συναισθημάτων μας και των διαθέσεων μας.
Μια τάση αγάπης προς τον εαυτό τους θα βρεθεί σε όλους εκείνους που είναι ικανοί να αγαπάνε τους άλλους.
Η αγάπη σαν αρχή είναι αδιαίρετη όσο αφορά τη σχέση μεταξύ των «αντικειμένων» και του ίδιου του εαυτού μας.
Η γνήσια αγάπη είναι εκδήλωση της δημιουργικότητας και συνεπάγεται φροντίδα, σεβασμό, ευθύνη και γνώση. Δεν είναι ένα «πάθος» με την έννοια ότι κάποιος μας προκαλεί μια συγκίνηση, αλλά μια ενεργητική προσπάθεια για την ανάπτυξη και την ευτυχία του αγαπημένου προσώπου, που έχει τις ρίζες της στην ικανότητα μας για αγάπη.
Το να αγαπά κανείς την οικογένειά του μα να μην αισθάνεται τίποτε για τον «ξένο», είναι σημάδι βασικής ανικανότητας για αγάπη.
Η κατάφαση της ζωής ενός ανθρώπου, της ευτυχίας του, της ανάπτυξής του, της ελευθερίας του έχει τις ρίζες της στην ικανότητά του ν’ αγαπά – στην ικανότητά του για φροντίδα, σεβασμό, ευθύνη και γνώση. Αν ένα άτομο είναι ικανό ν’ αγαπά δημιουργικά, αγαπά και τον εαυτό του. Αν μπορεί ν’ αγαπά μόνο τους άλλους, τότε δεν μπορεί ν’ αγαπά καθόλου.
Αν η αγάπη για τον εαυτό και η αγάπη για τους άλλους είναι συνυφασμένες τότε πως εξηγείται ο εγωισμός, που ολοφάνερα αποκλείει κάθε γνήσιο ενδιαφέρον για τον άλλο;
Ο εγωιστής ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, θέλει το καθετί για τον εαυτό του, δεν νιώθει καμιά ευχαρίστηση στο δόσιμο και χαίρεται μόνο όταν παίρνει. Βλέπει τον εξωτερικό κόσμο μόνο από την άποψη του τι μπορεί να πάρει απ’ αυτόν. Είναι βασικά ανίκανος να αγαπήσει.
Εγωισμός και αγάπη για τον εαυτό μας, μακριά από το να είναι ταυτόσημα, είναι στην πραγματικότητα αντίθετα. Το εγωιστικό άτομο δεν αγαπά τον εαυτό του πάρα πολύ, τον αγαπά ελάχιστα. Στην πραγματικότητα μισεί τον εαυτό του. Αυτή η έλλειψη αγάπης, φροντίδας για τον εαυτό και δημιουργικού προσανατολισμού του δημιουργεί το συναίσθημα του κενού και της απογοήτευσης. Είναι αναγκαστικά δυστυχισμένος άνθρωπος, και αγωνιά να αρπάξει από τη ζωή ικανοποιήσεις, που ο ίδιος εμποδίζει τον εαυτό του να απολαύσει.
Ένα παράδειγμα μπορούμε να βρούμε στην υπερπροστατευτική μητέρα. Τη στιγμή που η μητέρα αυτή συνειδητά πιστεύει πως έχει πολύ μεγάλη αγάπη στο παιδί της, στην πραγματικότητα έχει μια βαθιά απωθημένη εχθρότητα προς το αντικείμενο του ενδιαφέροντός της. Δείχνει αυτό το υπερβολικό ενδιαφέρον όχι γιατί αγαπά το παιδί της πάρα πολύ, αλλά επειδή οφείλει ν’ αναπληρώσει την έλλειψη ικανότητάς της να του προσφέρει οποιαδήποτε αγάπη.
Άλλο παράδειγμα αποτελεί ο ανιδιοτελής. Ο ανιδιοτελής θεωρεί την ιδιότητα του αυτή λυτρωτική και είναι περήφανος γι’ αυτήν. «Ο ανιδιοτελής δεν θέλει τίποτα για τον εαυτό του», «ζει μόνο για τους άλλους», και είναι περήφανος που δεν θεωρεί τον εαυτό του σημαντικό. Διαπιστώνει όμως ότι δεν είναι ευτυχισμένος.
Μια ανιδιοτελής μητέρα πιστεύει ότι το παιδί της θα νιώσει τι σημαίνει να αγαπιέται και θα μάθει με τη σειρά του ν’ αγαπά. Το αποτέλεσμα της ανιδιοτέλειάς της, ωστόσο, δεν ανταποκρίνεται καθόλου στις προσδοκίες της. Τα παιδιά δε δείχνουν την ευτυχία των ανθρώπων που είναι πεισμένοι ότι τους αγαπούν, είναι ανήσυχα, νευρικά, φοβούνται την αποδοκιμασία της μητέρας, και προσπαθούν με αγωνία ν’ ανταποκριθούν στις προσδοκίες της. Συχνά επηρεάζονται από την κρυφή εχθρότητα της μητέρας προς τη ζωή, την οποία μάλλον διαισθάνονται και δεν την βλέπουν καθαρά , και τελικά διαποτίζονται τα ίδια από την εχθρότητα αυτή.
Η επίδραση της ανιδιοτελούς μητέρας δεν είναι και πολύ διαφορετική από την επίδραση μιας εγωιστικής μητέρας. Συχνά είναι χειρότερη, γιατί η ανιδιοτέλεια της μητέρας εμποδίζει το παιδί να τη δει κριτικά. Το παιδί νιώθει ότι έχει υποχρέωση να μην την απογοητεύει. Διδάσκεται κάτω από τη μάσκα της αρετής, το μίσος για τη ζωή.
Αν έχει κανείς την ευκαιρία να μελετήσει την επίδραση μιας μητέρας με γνήσια αγάπη για τον εαυτό της, θα διαπιστώσει ότι τίποτ’ άλλο δεν συντελεί τόσο πολύ στο να νιώσει και να μάθει το παιδί τι σημαίνει αγάπη, χαρά και ευτυχία όσο το ν’ αγαπιέται από μια μητέρα που αγαπά τον εαυτό της.
Η ανάρτηση αποτελεί μέρος του βιβλίου"Η τέχνη της αγάπης" του Έριχ Φρομ
3 σχόλια:
Πολύ καλό,συγχαρητήρια γιαυτά που δημοσιεύεις.Για το συγκεκριμένο θα πρέπει να σκεφτούμε αρχικά ως ατομα,μετά ως γονείς,ως φίλοι,ως συνάδελφοι...Η αγάπη κατά την γνώμη μου έχει πολλά κλαδιά,το θέμα είναι πόσο τα φροντίζουμε για να μεγαλώσουν και να πρασινίσουν...
Ένα πολύ ωραίο κείμενο για την αγάπη έχει γράψει ο απόστολος Παύλος στην Προς Κορινθίους Ά επιστολή.
"Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός.
Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα.
Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ' ωφελεί.
Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη• εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί• εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται• είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος• ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει. Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. Εκείνος που αγαπάει, όλα τα ανέχεται• σε όλα εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει."
(Κορινθ. Α 13, 1-6)
Ευχαριστώ για τα σχόλια σας!
Μαρία, πιστεύω ότι η λέξη κλειδί στο σχόλιό σου είναι η λέξη
φ ρ ο ν τ ί δ α. Να ανακαλύψουμε ξανά όλες τις έννοιες που εμπεριέχει και να απομακρυνθούμε από την τυπική έννοια που έχει επικρατήσει και αφορά μόνο τις σωματικές και υλικές ανάγκες. Να εμβαθύνουμε στις πραγματικές ανάγκες τις ψυχής και κατόπιν στις επιθυμίες, τις δικές μας, των παιδιών μας, των ανθρώπων που νοιαζόμαστε.
Αγαπητέ Φίλε/φιλη-οι του Ανεπίσημου Ιστότοπου του Δήμου Αλεξανδρούπολης η Χριστιανική θρησκεία μέσα από τα κείμενά της είναι πολλές οι φορές που υποστηρίζει βαθιές πραγματικές έννοιες που ο άνθρωπος της σημερινής εποχής και η Εκκλησία μερικές φορές αρκούνται να περικλείουν σε στενά ερμηνευτικά πλαίσια, ενώ μέσα τους κρύβουν θησαυρούς. Η επιστολή που μας παραθέτεις έχει πραγματικά παρόμοιο ενδιαφέρον με την ανάρτησή μου και λειτουργεί συμπληρωματικά, παρατηρώντας το θέμα από μια άλλη οπτική γωνία. Αν κάτι θα θελα να συμπληρώσω είναι η προτίμησή μου να ερμηνευόταν η τελευταία παράγραφος περισσότερο σαν συνθετική πλευρά του ανθρώπου και όχι τόσο αλτρουιστική. Είμαστε όλα αυτά που περιγράφει και καλόν είναι να μη τα αποφεύγουμε. Όλα τα "δεν" υπάρχουν μέσα μας μαζί με τις καταφάσεις μας και το δημιουργικό θα ήταν τόσο να μπορούσαμε να τα δούμε σαν ένα μέρος του εαυτού μας όσο και ένα σκαλοπάτι για να προσεγγίσουμε τις δικές μας ανάγκες και την προσφορά μας στους ανθρώπους γύρω μας.
Δημοσίευση σχολίου