ΠΕΤΡΩΤΑ Ν. ΕΒΡΟΥ - ΜΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ .....

Κυριακή 5 Απριλίου 2009.
Με μια τέτοια ηλιόλουστη ημέρα είναι δύσκολο να μείνεις στο σπίτι ακόμα και αν η επιθυμία για ξεκούραση και χαλάρωση κάνει αισθητή την παρουσία της ανάμεσα σε σκέψεις και πράξεις.

Επέλεξα να κάνω μια διαδρομή προς τα Βόρεια του Νομού …. πιο Βόρεια!
Ξεκινώντας από την Ορεστιάδα και ακολουθώντας τον κάθετο άξονα της Εγνατίας προς Ορμένιο πρώτη στάση ήταν η γέφυρα του Άρδα, μετά τον κόμβο προς Καστανιές. Νομίζω πως κάθε φορά που σταματώ και περπατάω κατά μήκος της γέφυρας και παρατηρώ το ποτάμι είναι σαν να βλέπω και μια άλλη όψη του από τις ατέλειωτες που μπορεί να πάρει. Οι αμμουδιές και τα δέντρα μέσα στο νερό, οι σχηματισμοί της άμμου στο βυθό, οι αντανακλάσεις του ήλιου, η ροή του νερού και οι κυματισμοί.

Συνεχίζοντας το δρόμο έστριψα στο κόμβο προς Μαράσια. Από εκεί προς Άρζο, Καναδά, Πλάτη. Μετά τη στροφή προς τα Δυτικά και με κατεύθυνση προς τα χωριά το σκηνικό αλλάζει τόσο σε εικόνες όσο και σε αίσθηση. Θαρρείς και αφήνοντας πίσω το δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας και περνώντας από κάτω είναι σαν να περνάς σε μια άλλη πλευρά του χώρου και του χρόνου που κυλάει παράλληλα με μια καθημερινότητα που τρέχει γύρω μας!

Είναι σαν κάτι από παλιά, κάτι αυθεντικό! Κάτι που αναδύεται μέσα από τη νοσταλγία και την αναπόληση.
Όλα τα χωριά αναπαύονται μέσα στο πράσινο του Απρίλη που απλώθηκε στα χωράφια και ξεμυτίζει στα δέντρα. Οι αγροτικές δουλειές άρχισαν, οι δρόμοι γέμισαν τρακτέρ, λάσπες, αγροτικά μηχανήματα. Όσο απομακρύνομαι τόσο η αίσθηση γαληνεύει, ηρεμεί. Η απλότητα του τοπίου, των χρωμάτων, των ήχων σχεδόν με ξαφνιάζει.

Ανεβαίνοντας προς τον Πεντάλοφο το τοπίο από ψηλά είναι μαγευτικά πρωτότυπο για μας που μερικά χιλιόμετρα πιο χαμηλά έχουμε συνηθίσει τον κάμπο. Τα αμπέλια, οι λόφοι, οι φιδωτοί δρόμοι σε οδηγούν στο μεγάλο χωριό. Αυτή τη φορά δε θα μείνω ….. ίσως την επόμενη.

Επόμενο χωριό και προορισμός της διαδρομής μου τα Πετρωτά.
Το κέντρο του χωριού μια δημοσιά. Όμορφα απλωμένα τα δρομάκια προβάλλουν ολόγυρα. Αναρωτιέμαι προς ποια κατεύθυνση να πάω ….

Επιλέγω το δρόμο που μακριά και ψηλά φαίνεται να συναντά την εκκλησία. Είναι και η πιο πυκνοκατοικημένη πλευρά του χωριού νομίζω. Ανεβαίνω με τα πόδια προς τη Νότια πλευρά και από την πρώτη στιγμή νιώθω πως η βόλτα μου στα Πετρωτά θα’ ναι κάτι ιδιαίτερο σήμερα!

Ανηφορίζοντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο γύρω μου τα περισσότερα σπίτια είναι με τα παραθυρόφυλλα σφαλιστά. Κλειστές οι αυλόπορτες. Μια θλίψη αναδύεται. Τόσα σπίτια ….. μα κανείς μέσα! Περπατώντας στα δρομάκια του χωριού σε κάθε γωνιά συναντάς τη σιωπή, την ηρεμία. Χωμάτινες αυλές. Άλλες καταπράσινες και οι περισσότερες χορταριασμένες. Μερικές περιποιημένες με την καθαριότητα του ενός Σαββατοκύριακου το μήνα. Τα αυτοκίνητα που κινούνται κάπου – κάπου στο δρόμο με πινακίδες ξένες τα περισσότερα. Γέροντες, μεσήλικοι, μόνοι ή ζευγάρια ασχολούνται με τους κήπους. Μαγαζιά, που μαρτυρούν την παρελθούσα ζωή του χωριού, κλειστά. Ψησταριές, μπακάλικο, κρεοπωλείο, καφέ με τις κουρτίνες τραβηγμένες, τα παράθυρα σκονισμένα, άλλα σπασμένα και μόνο οι επιγραφές έμειναν να θυμίζουν …

Πανέμορφα τα παλιά σπίτια έστω και ερειπωμένα. Μισογκρεμισμένα τα περισσότερα αλλά υπέροχα. Διώροφα με πέτρινο ισόγειο και ξύλινα μπαλκόνια. Μερικά πέτρινα με εξαιρετική αρχιτεκτονική. Ανάμεσα από τα σπασμένα τζάμια και τις πεσμένες στέγες περνάει το φως του ήλιου και φωτίζει με αντανακλάσεις το εσωτερικό τους. Αγέλες σκύλων περιτριγυρίζουν τα διάσπαρτα στο χωριό πηγάδια. Γάτες κάθονται στα παράθυρα και στους φράχτες. Είδη καθημερινής χρήσης αφημένα, ξεχασμένα σαν από χθες, στις αυλές, στα μπαλκόνια.

Επιστρέφοντας στο κέντρο του χωριού περνάω μπρος από την εκκλησία των Ταξιαρχών. Η εκκλησία όπως και το επιβλητικό κτίριο του Δημοτικού σχολείου φαντάζουν τεράστια μπροστά στο λιγοστό πληθυσμό του χωριού.
Στο κέντρο ένα γύρω οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη. Ο λιθοξόος, γλυπτό προς τιμήν των τεχνιτών της πέτρας του χωριού, η βρύση που βρίσκεται μερικά σκαλάκια χαμηλότερα, το ρολόι, το κέντρο υποστήριξης ηλικιωμένων και οικογένειας, το καφενείο που μαζεύει μερικούς αγρότες και κατοίκους του χωριού και περαστικούς για καφέ και ουζάκι.


Κάθομαι πίνοντας ….. το ουζάκι. Παρατηρώ και επαναφέρω τις εικόνες, τις αισθήσεις, τους ήχους. Σκέφτομαι πως θα μπορούσε αυτόν τον τόπο να τον περπατήσουμε οι περισσότεροι από μας. Πως θα γινόταν αυτά τα μοναδικά συναισθήματα να τα νιώσουν οι περισσότεροι από εμάς που κατοικούμε εδώ δίπλα.
Είναι τόσο σκληρό να ανατρέχουμε σε λύσεις και προβληματισμούς πως θα «σωθούν» αυτά τα χωριά, πως θα τα «εκμεταλλευτούμε» τουριστικά. Και μου φαίνονται τόσο επιθετικές αυτές οι σκέψεις.
Νιώθω ότι αν θέλουμε να δημιουργήσουμε στον τόπο μας, αν θέλουμε να προσφέρουμε σ’ αυτόν τότε ίσως να κάναμε ένα βήμα να τον γνωρίσουμε βαθιά και όχι επιφανειακά. Να ακολουθήσουμε τα δικά του χνάρια πίσω στο χρόνο και όχι τις δικές μας επιθυμίες προς το μέλλον. Να τον αφουγκραστούμε στη μοναξιά και την ησυχία του. Ίσως σ’ εκείνες τις ώρες που οι καθημερινοί ρυθμοί κοιμούνται και απομένει μόνο ο χτύπος της πόλης που βγαίνει από τη στιγμή της δημιουργίας της και φθάνει μέχρι σήμερα. Ίσως εκείνες τις ώρες τις μεσημεριανής σιέστας, καλοκαίρι, ή πρωί, με την ανατολή του ήλιου, να περπατήσουμε σε στενοσόκακα και δρομάκια, παράπλευρους δρόμους που ακόμα διατηρούν το χρώμα ενός άλλου καιρού σε ένα σπίτι μονώροφο, σε μια αυλή, σε ένα πλινθόκτιστο ή σ’ ένα μισογκρεμισμένο.
Νιώθω ότι έχουμε ανάγκη να συντονιστούμε με τον παλμό του τόπου μας, να συνδεθούμε με την παράδοσή του που τον ακολουθεί και αποτελεί τη βάση της εξελικτικής του πορείας στο χρόνο.

Κάτι τέτοιες στιγμές φαίνονται τόσο λίγες οι λίστες έργων και οι προγραμματισμοί τετραετιών. Χρειαζόμαστε αυτή τη σιωπή των Πετρωτών, την ηρεμία και την ησυχία των συνειδήσεων μας. Χρειαζόμαστε να ακολουθήσουμε τα ίχνη εκείνα που από μόνα τους θα μας οδηγήσουν στην απλότητα και την πραγματική δύναμη των επόμενων κινήσεων. Έχουμε ανάγκη να ανακαλέσουμε μέσα μας την εσωτερική δύναμη να επιλέγουμε την απλότητα και τη σιωπή από την βιασύνη και τον ξερολισμό.

Τα χωριά μας και οι πόλεις μας, οι τόποι που ζούμε και αγαπάμε αυτό που έχουν ανάγκη είναι πρώτα η φροντίδα και η προσοχή, η αγάπη για τον ψίθυρό τους εκείνο που δεν μάθαμε να ακούμε, αλλά να αντικαθιστούμε με τις σκέψεις και τις επιθυμίες μας. Έχουν ανάγκη πρώτα να σταθούν στο χρόνο φέροντας το δικό τους ίχνος στην ιστορία, στις ζωές όσων έζησαν και συνεχίζουν να ζουν στους κόλπους τους, προσφέροντας έτσι το ρεύμα εκείνο που διαχειρίζοντάς το με ευαισθησία και δημιουργικότητα θα φέρει την ανάπτυξη και την εξέλιξη.

Φεύγοντας από το χωριό κάνω μια τελευταία βόλτα με το αυτοκίνητο ανεβαίνοντας στον «Ανεμόμυλο». Ένας χώρος αναψυχής με υπέροχη θέα και ιδιαίτερα φροντισμένος και καθαρός. Πριν αναχωρήσω πέρασα και από το σημαντικό απόκτημα των Πετρωτών, τον ανακαινισμένο «Μύλο» που έχει δώσει σημαντικά στοιχεία ανάπτυξης της πορείας του Δήμου Τριγώνου καταλαμβάνοντας τη θέση ενός από τα πιο ενδιαφέροντα συνεδριακά κέντρα του Έβρου. Ένα ενδιαφέρον κτίριο που συνδυάζει το παραδοσιακό με το νέο.

Τα Πετρωτά είναι ένας τόπος που αξίζει να μείνει ζωντανός γιατί φέρει όλα εκείνα τα στοιχεία που η ιστορία και ο πολιτισμός επέλεξαν για να αφήσουν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στο πέρασμα του χρόνου.

Φωτογραφίες : alkioni